Güvenlik ve İstihbarat Analisti Onur Dikmeci MİT’in ABD Seçimi Raporunu Değerlendirdi
Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) İstihbarat Akademisi geçtiğimiz günlerde ABD Başkanlık seçimleriyle ilgili kamuoyuna açık yeni raporunu yayınladı. Raporun ana hatlarını ve neyi vurguladığını Güvenlik ve İstihbarat Bilimleri Analisti Onur Dikmeci’ye sorduk.
2024 ABD Seçimleri ve Türkiye’ye Olası Etkileri
Milli İstihbarat Teşkilatı İstihbarat Akademisi Ocak ayı itibariyle faaliyete geçmişti. Kuruluş istihbarat, uluslararası ilişkiler ve benzeri alanlarda yüksek lisans ve doktora programlarının yürütülmesinin yanı sıra bir Düşünce Merkezi gibi de işlemekte ve güvenlik meseleleriyle ilgili raporları paylaşmaktadır.
Bugüne kadar Akademi bünyesinde; Avrupa Parlamento Seçimleri, NATO, İsrail Radikal Sağı, Avrupa Birliği gibi konularda raporlar yayınlanmıştır. Bu raporlar kuruluşun internet sitesinden tamamen kamuoyuna açık olarak oluşturulmuştur ve ilgili her kişinin araştırma, analiz ve beyanlarını zenginleştirmek için değerlendirilmektedir. MİT İstihbarat Akademisi’nin önemli bir raporu ise bütün dünyanın yakından izlediği ABD Başkanlık Seçimleriyle ilgilidir ve ‘’2024 ABD Seçimleri ve Türkiye’ye Olası Etkileri’’ başlığını taşıyan elli sayfalık bir çalışmadır.
Rapor beş ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm Amerikan seçim sisteminin özetçe aktarıldığı yerdir. Burada delege sayıları ve seçim sistemi tartışılmıştır. İkinci bölümde ABD seçimlerini belirleyici faktörler üzerinde durulmuş ve Covid kriziyle beraber ülkenin ekonomisinin sarsıldığı ve Amerikalı vatandaşların ekonomik bakımdan oldukça zor durumda kaldıkları işlenmiştir. Üçüncü bölümde Trump’ın seçim kampanyasının ana hatları üzerinde durulmuş Trump’ın ‘’Önce Amerika’’ söylemi ve orta sınıf Amerikalılara vurgusunun başarıyı sağlayan etmenler olduğu açıklanmıştır. Dördüncü bölümde Trump ve ekibinin dış politika vizyonu tartışılmıştır. ‘’ Amerika’yı büyük ve harika yap’’ – MAGA- söylemi dahilinde Ukrayna savaşının bitirilmesi, savunma ve teknoloji alanlarında korumacı politikaların benimsenmesi anlatılmıştır. Trump’ın 2016-2020 arasındaki ilk başkanlık döneminin yarısından sonra NATO yanlısı kadrolar değiştirilmiş ve Rusya’yı provoke etmeyecek simalara yer verilmiştir.
Raporun bizler için en önemli beşinci ve son bölümü ise ABD Başkanlık seçimlerinin Türkiye’ye olası etkileri kısmıdır. Bu kısımda yine bir Swot analizi yapılmıştır. Recep Tayyip Erdoğan ile Trump’ın kimyalarının uyuşması ve Trump’ın Ukrayna ve Ortadoğu’da ki savaşın bitirilmesi yönünde adımlar atma olasılıkları fırsatlar olarak sunulmuştur. En temel risk faktörü olarak ise Trump’ın kurumsal vizyondan ziyade konjonktürel tercihlere yönelmesidir.
Trump yönetiminin Ukrayna savaşını bitirmesinin Türkiye’ye olumlu yansıyacağı belirtilmiştir. Buna göre bu ülkenin alt yapısının onarılmasında Türk firmalar yer alacağı gibi Avrupa Ülkelerinin alternatif enerji güzergâhı arayışlarında Türkiye’nin önü açılabilir. İran’ın, İsrail’e karşı sınırlandırılması ise Türkiye’nin Şam ile diyaloğu ve bölgesel terör operasyonlarında daha rahat hareket etmesini sağlayacaktır. Fakat burada çoklu ilişkilere vurgu yapılmıştır ve Rusya’nın da tutumunun önemli olduğu aktarılmıştır. Buna mukabil İsrail’in İran karşısında desteklenmesi İsrail’in yayılma eğilimini güçlendirirken, İran’ın radikalleşmesi ve nükleer silahlara başvurması da Türkiye’ye yönelik olumsuz etkiler olarak gösterilmiştir. Trump yönetiminin PYD ve Güney Kıbrıs Rum yönetimine destek olasılıkları ise çözülmesi gereken sorunlar olarak ifade edilmiştir.
Neticede Akademi’nin raporu kaynakçalı olarak yazılmış bilimsel bir makale formatındadır ve bugüne kadar olanlarla muhtemel bazı gelişmeler ve temenniler yazılmıştır. Hem dış politika hem de istihbarat stratejileri gizli mefhumlar olduğundan bunların zaten kamuoyuna açık bir belgede sunulmaları mümkün değildir. Fakat Milli İstihbarat Teşkilatı önemli konularda araştırma ve analiz raporları yayınlayarak hem akademisyenleri ve araştırmacıları teşvik etmekte hem de global güvenlik ve jeopolitikle ilgili ideolojinden uzak kuşbakışı bir perspektifle genel kültüre katkıda bulunmaktadır. Trump’ın Başkanlık koltuğuna oturmasından sonra yaşanacak gelişmelere göre de Türk-Amerikan ilişkilerini değerlendiren çalışmaların oluşturulacağını düşünüyoruz.
Özellikle Güvenlik ve İstihbarat alanında akademik kariyer peşinde olan kişiler bu raporları okuyarak hem akademik mülakatlara hazırlık yapabilir hem de Akademi’nin program ve çalışmalarına ilgilerini artırabilirler diye düşünmekteyim.
Onur Dikmeci Kimdir?
Güvenlik Bilimleri üzerine akademik eğitim alan Dikmeci, Milli Güvenlik ve İstihbarat çalışmaları üzerine birçok kitap, makale ve kurumsal raporlar yazmıştır. Güvenlik ve İstihbarat çalışmalarıyla ilgili seminer ve beyanatları sürdürmesinin yanı sıra düşünce merkezlerinde ‘’uzman’’, ‘’direktör’’, ‘’danışman’’ unvanlarıyla çeşitli çalışmalarda yal almaktadır.